Konur í kvikmyndagerð - gögn um umsóknir og úthlutanir vegna framleiðslu- þróunar- og handritastyrkja
Á árinu 2018 bárust 192 umsóknir um styrki vegna 157 verkefna. Í lok árs var 33 umsóknum ósvarað. 208 umsóknum var svarað árið 2018, þar af 49 frá fyrra ári.
Í töflunni hér að neðan má sjá hversu mörgum umsóknum var svarað eftir gerð styrkja auk fjölda úthlutana. Þá kemur fram að rúmlega helmingur af þeim umsóknum sem var svarað á árinu 2018 fengu styrk.
Tafla 1. Fjöldi umsókna eftir gerð styrkja
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
|---|---|---|---|
| Handritastyrkir | 120 | 64 | 53% |
| Þróunarstyrkir | 20 | 17 | 85% |
| Framleiðslustyrkir | 68 | 39 | 57% |
| Samtals | 208 | 120 | 58% |
Í neðangreindri töflu má sjá fjölda umsókna eftir flokkum. Langflestar umsóknir bárust vegna leikinna kvikmynda en fæstar voru vegna stuttmynda.
Tafla 2. Fjöldi umsókna eftir flokkum
| Heimildamyndir | 57 |
| Leiknar kvikmyndir | 104 |
| Stuttmyndir | 10 |
| Leikið sjónvarpsefni | 37 |
| Samtals | 208 |
Hér er hægt að nálgast helstu upplýsingar um þau verkefni sem KMÍ og Kvikmyndasjóður Íslands hafa styrkt fyrir árið 2018 og hvar þau eru stödd í vinnsluferlinu.
Konur í kvikmyndagerð
Með það fyrir augum að halda áfram umræðu um konur í kvikmyndagerð hefur KMÍ síðastliðin ár birt tölulegar upplýsingar hvað varðar umsóknir og styrki eftir lykilstöðum í kvikmyndagerð sem skipt er eftir kyni.
Það hefur verið ljóst um nokkurt skeið að mun færri umsóknir berast KMÍ um styrki þar sem konur skipa lykilstöðurnar í handritagerð, leikstjórn eða framleiðslu. Þó má sjá að árangurshlutfall þeirra verkefna sem sækja um með kvenkyns umsækjendum er betra en karla. Vert er að taka fram að fyrstu umsóknir fyrir handritsstyrki fyrir leikið efni eru sendar nafnlausar (blint) á ráðgjafa til umsagnar.
Bechdel prófið er hentugt vinnutæki til að glöggva sig á hlut kynja í einstaka verkefnum, en þar er lögð áhersla á þrjá þætti:
1. Að í myndinni séu a.m.k. tvær kvenpersónur með nafni
2. Að þær eigi samtal
3. Um eitthvað annað en karlmenn.
Lögð hefur verið sérstök áhersla á að jafna hlut kynjanna í kvikmyndagerð í samkomulagi um stefnumörkun fyrir íslenska kvikmyndagerð og kvikmyndamenningu árið 2016-2019, sem undirritað var af fulltrúum samtaka kvikmyndagerðamanna og tveimur ráðherrum.
KMÍ brást við með að vinna tillögur sem lagðar voru fyrir kvikmyndaráð sem samþykkti þær einróma. Í kjölfarið voru þær kynntar mennta- og menningarmálaráðuneytinu sem ekki hafa borist viðbrögð við þeim ennþá. Minnisblaðið frá árinu 2017 með tillögum um frekari aðgerðir og kostnað má finna hér.
Hér eru aðeins teknar saman tölur um lykilstöður, þ.e. handritshöfunda, leikstjóra og framleiðenda til samræmis við það sem tíðkast í tölfræði erlendis. Þessi störf eru ráðandi hvað varðar raddir og sjónarhorn kvenna. Fjöldi kvenna hefur komið að öðrum störfum, bæði listrænum- og framkvæmdaþáttum og hefur hróður nokkurra borist víða, bæði hér á landi og alþjóðlega þótt þeirra verk séu ekki talin með í þessu samhengi.
Framleiðslustyrkir eftir kyni umsækjenda
Ljóst er að enn er ærið verkefni fyrir höndum þegar að neðangreindar skýringarmyndir eru skoðaðar en þær sýna yfirlit yfir framleiðslustyrki eftir kyni leikstjóra, framleiðenda, handritshöfunda og helstu lykilstöðum fyrir allt árið 2018. Enn vantar fleiri umsóknir þar sem kvenkyns leikstjórar leikstýra verkefnum.
Í töflunum hér að neðan má sjá tölur um lykilfólk, þ.e. handritshöfunda, leikstjóra og framleiðendur og hvernig framleiðslustyrkir skiptast eftir kyni. Þessi störf eru ráðandi hvað varðar raddir og sjónarhorn karla og kvenna.
Til glöggvunar er töflunum einnig skipt upp eftir tegundum styrkja og tegundum verkefna.
Tafla 3. Árangur í umsóknum um framleiðslustyrki 2018 eftir kyni leikstjóra
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
|---|---|---|---|
| Leiknar myndir í fullri lengd | |||
| kk | 18 | 7 | 39% |
| kvk | 6 | 5 | 83% |
| samtals | 24 | 12 | 50% |
| Stuttmyndir | |||
| kk | 8 | 3 | 38% |
| kvk | 2 | 1 | 50% |
| samtals | 10 | 4 | 40% |
| Leikið sjónvarpsefni | |||
| kk | 3 | 2 | 67% |
| kvk | 2 | 1 | 50% |
| teymi kk og kvk | 5 | 2 | 40% |
| samtals | 10 | 5 | 50% |
| Heimildamyndir | |||
| kk | 15 | 11 | 73% |
| kvk | 8 | 6 | 75% |
| teymi kk og kvk | 1 | 1 | 100% |
| samtals | 24 | 18 | 75% |
Tafla 4. Árangur í umsóknum um framleiðslustyrki 2018 eftir kyni handritshöfunda
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
|---|---|---|---|
| Leiknar myndir í fullri lengd | |||
| kk | 17 | 7 | 41% |
| kvk | 4 | 3 | 75% |
| teymi kk og kvk | 3 | 2 | 67% |
| samtals | 24 | 12 | 50% |
| Stuttmyndir | |||
| kk | 8 | 3 | 38% |
| kvk | 2 | 1 | 50% |
| samtals | 10 | 4 | 40% |
| Leikið sjónvarpsefni | |||
| kk | 3 | 2 | 67% |
| kvk | 2 | 1 | 50% |
| teymi kk og kvk | 5 | 2 | 40% |
| samtals | 10 | 5 | 50% |
| Heimildamyndir | |||
| kk | 12 | 8 | 67% |
| kvk | 9 | 8 | 89% |
| teymi kk og kvk | 3 | 2 | 67% |
| samtals | 24 | 18 | 75% |
Tafla 5. Árangur í umsóknum um framleiðslustyrki 2018 eftir kyni framleiðenda
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
|---|---|---|---|
| Leiknar myndir í fullri lengd | |||
| kk | 7 | 3 | 43% |
| kvk | 5 | 3 | 60% |
| teymi kk og kvk | 12 | 6 | 50% |
| samtals | 24 | 12 | 50% |
| Stuttmyndir | |||
| kk | 6 | 3 | 50% |
| kvk | 2 | 1 | 50% |
| teymi kk og kvk | 2 | 0 | 0% |
| samtals | 10 | 4 | 40% |
| Leikið sjónvarpsefni | |||
| kk | 3 | 2 | 67% |
| kvk | 0 | 0 | |
| teymi kk og kvk | 7 | 3 | 43% |
| samtals | 10 | 5 | 50% |
| Heimildamyndir | |||
| kk | 7 | 5 | 71% |
| kvk | 9 | 7 | 78% |
| teymi kk og kvk | 8 | 6 | 75% |
| samtals | 24 | 18 | 75% |
Þróunarstyrkir eftir kyni umsækjenda
Töluvert færri umsóknir bárust um þróunarstyrki heldur en framleiðslu- og handritsstyrki, eða 20 umsóknir fyrir árið 2018. Þegar umsóknir og úthlutanir á þróunarstyrkjum eru skoðaðar eftir kyni umsækjenda má sjá að mun fleiri kvenkyns framleiðendur sóttu um þróunarstyrk heldur en karlkyns. Einnig er lítill munur á milli kynja hvað varðar kyn handritshöfunda og leikstjóra í umsóknum um þróunarstyrk.
Tafla 6. Árangur í umsóknum um þróunarstyrki 2018 eftir kyni framleiðenda
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
| kk | 4 | 3 | 75% |
| kvk | 10 | 10 | 100% |
| teymi kk og kvk | 6 | 4 | 67% |
| samtals | 20 | 17 | 85% |
Tafla 7. Árangur í umsóknum um þróunarstyrki 2018 eftir kyni handritshöfunda
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
| kk | 9 | 8 | 89% |
| kvk | 7 | 7 | 100% |
| teymi kk og kvk | 4 | 2 | 50% |
| samtals | 20 | 17 | 85% |
Tafla 8. Árangur í umsóknum um þróunarstyrki 2018 eftir kyni leikstjóra
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
| kk | 10 | 10 | 100% |
| kvk | 9 | 7 | 78% |
| teymi kk og kvk | 1 | 1 | 100% |
| samtals | 20 | 18 | 90% |
Handritastyrkir eftir kyni umsækjenda
Þegar umsóknir um handritastyrki eru skoðaðar á neðangreindri mynd eftir kyni má sjá að talsvert fleiri umsóknir berast frá körlum en konum.
Í töflum 9-11 má sjá að sérstaklega í leiknum kvikmyndum og leiknu sjónvarpsefni eru mun fleiri umsóknir frá körlum en konum. Minni munur er á milli kynja varðandi heimildamyndir. Þá má sjá að árangurshlutfall þeirra verkefna sem sækja um með kvenkyns umsækjendum er betra en karla.
Tafla 9. Árangur í umsóknum um handritsstyrki 2018 eftir kyni umsækjenda - Leiknar kvikmyndir
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
| kk | 51 | 27 | 53% |
| kvk | 14 | 9 | 64% |
| teymi kk og kvk | 7 | 5 | 71% |
| Samtals | 72 | 41 | 57% |
Tafla 10. Árangur í umsóknum um handritsstyrki 2018 eftir kyni umsækjenda - Heimildamyndir
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
| kk | 13 | 6 | 46% |
| kvk | 9 | 5 | 56% |
| teymi kk og kvk | 2 | 1 | 50% |
| Samtals | 24 | 12 | 50% |
Tafla 11. Árangur í umsóknum um handritsstyrki 2018 eftir kyni umsækjenda - Leikið sjónvarpsefni
| Umsóknir | Úthlutanir | Árangurshlutfall | |
| kk | 17 | 6 | 35% |
| kvk | 2 | 1 | 50% |
| teymi kk og kvk | 5 | 4 | 80% |
| Samtals | 24 | 11 | 46% |
Samantekt árin 2013 -2018. Framleiðslustyrkir eftir kyni
Neðangreind mynd sýnir yfirlit yfir umsóknir og úthlutanir á framleiðslustyrkjum eftir kyni leikstjóra á árunum 2013 til 2018 í öllum flokkum, þ.e. leiknum kvikmyndum, leiknu sjónvarpsefni, heimildamyndum og stuttmyndum.
Eins og þessar skýringamyndir sýna hafa borist talsvert fleiri umsóknir fyrir verkefni þar sem að karlkyns leikstjóri er heldur en kvenkyns á þessu tímabili. Einnig má sjá að árangurshlutfall þeirra verkefna sem sækja um með kvenkyns leikstjóra er mun betra en karla.